Święto Matki Bożej Anielskiej (Porcjunkuli) obchodzone jest 2 sierpnia,
jako święto patronalne w kościołach
i klasztorach franciszkańskich.
W centrum renesansowej świątyni – Bazyliki Matki Bożej Anielskiej, u stóp Asyżu, znajduje się skromny kościółek z IX wieku, zwany Porcjunkulą. To nazwa oznaczająca kawałeczek, drobną część. Odnosi się do kapliczki, będącej dzisiaj najmniejszym sanktuarium świata. Nazwę Matki Bożej Anielskiej prawdopodobnie nadał świątyni Św. Franciszek z Asyżu. Według legendy kapliczkę mieli ufundować pielgrzymi wracający z Ziemi Świętej, którzy przywieźli grudkę ziemi z grobu Matki Bożej. Legenda głosi, że słyszano często nad kapliczką głosy anielskie i dlatego nadano jej tą nazwę.
Maryja, jako Matka Boża jest Królową także aniołów. Już Ewangelie wskazują na służebną rolę Aniołów wobec Maryi: w scenie zwiastowania, przy ukazaniu się aniołów pasterzom, gdy anioł informuje Józefa, że ma uciekać z Bożym Dzieciątkiem do Egiptu, gdy ten sam anioł zawiadamia Józefa o śmierci Heroda. Wezwanie „Królowo Aniołów, módl się za nami” zostało włączone do Litanii Loretańskiej. Istnieje wiele kościołów pod tym wezwaniem, zwłaszcza wystawionych przez synów duchowych i córki Św. Franciszka Serafickiego.
Kapliczka w Porcjunkuli znajdowała się w stanie ruiny. Odbudował ją św. Franciszek i tam zamieszkał. Podczas Mszy Św. Franciszek usłyszał słowa Ewangelii:
„Idźcie i głoście: Bliskie już jest królestwo niebieskie. (…) Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie. Nie zdobywajcie złota ani srebra, ani miedzi do swych trzosów. Nie bierzcie na drogę torby ani dwóch sukien, ani sandałów, ani laski” (Mt 10, 6-10).
Franciszek wziął te słowa do siebie jako nakaz Chrystusa. Zdjął swoje odzienie, nałożył na siebie habit, przepasał się sznurem, udał się do kościoła parafialnego Św. Jerzego w Asyżu i zaczął na placu nauczać. Jeszcze w tym samym roku zgłosili się do niego pierwsi towarzysze: Bernard z Quinvalle i Piotr z Katanii, późniejszy brat Egidiusz. Obaj zamieszkali wraz z Franciszkiem przy kościółku Matki Bożej Anielskiej. Kiedy zebrało się już 12 uczniów Franciszka, nazwali się braćmi mniejszymi. Za cel obrali sobie życie pokutne i głoszenie Chrystusa, nawoływanie do pokuty i zmiany życia.
Franciszek zakończył swoje życie przy kościele Matki Bożej Anielskiej w 1226 roku.
W 1216 roku Św. Franciszkowi objawił się Pan Jezus, obiecując zakonnikowi odpust zupełny dla wszystkich, którzy po spowiedzi i przyjęciu Komunii Świętej odwiedzą kapliczkę. Na prośbę Franciszka przywilej ten został zatwierdzony przez papieża Honoriusza III. W 1480 r. Sykstus VI rozciągnął ten przywilej na wszystkie kościoły I i II Zakonu Franciszkańskiego, ale tylko dla zakonników. W 1622 r. Grzegorz XV objął nim także wszystkich świeckich. Ponadto, oprócz kościołów franciszkańskich rozszerzył ten odpust na kościoły kapucyńskie. Papież Paweł VI swoją konstytucją apostolską Indulgentiarium Doctrina w 1967 roku uczynił to ponownie.
Każdy, kto w dniu 2 sierpnia nawiedzi kościół parafialny, spełniając zwykłe warunki (pobożne nawiedzenie kościoła, odmówienie Modlitwy Pańskiej i wyznania wiary oraz spowiedź i Komunia Św. wraz z modlitwą w intencjach papieża, jak również brak przywiązania do jakiegokolwiek grzechu), zyskuje odpust zupełny.
2 sierpnia obchodzona jest uroczystość Odpustowa
w Klasztorze Pw. Matki Bożej Anielskiej, Ojców Franciszkanów w Zakliczynie.